Mangle, No. 2630, 24 - 31 Mei 2017
Ku Iwan M. Ridwan
Almina. Pangawak jangkung lenjang. Papakèan tangan panjang, handapanana sakapeung
calana chino atawa harem pans pulas coklat. Raray anu teu welèh marahmay
tèh dicindung lengkung. Mungguh katingalina matak pikaresepeun balaréa. Tong boro
jajaka saumuranana dalah kaum wanoja
ogé teu sirikna matak bètah nènjo.
Unggal isuk miang ka tempat pagawèanana tumpak hartop beureum ati.
Hartop leutik anu umurna teu jauh
jeung dirina. Mungguh keur ukuran mobil mah geus kaitung teu ngora deui. Ngan
sanajan èta hartop geus umuran, katèmbongna mah masih hèrang mencrang mèh-mèhan
mapakan dununganana. Atuh keur nu nyaho ngeunaan mobil mah hartop jenis kitu
mesinna kawilang bandel najan geus leuih ti opat kali ganti èstèènka.
Nu matak makè mobil jenis hartop tèh apan sangkan teu barabe ninggang di
ngajugjug ka pilemburan anu jalanna reumpil tur tarahal.
Lain teu kabèdageun mobil yaris atawa Honda jazz, da geuning di jero garasina mah aya Mercy B200. Ngan èta mah husus dipake
mun dirina keur miang ka puseur dayeuh, ka kantor pusatna. Ceuk anu pareng nènjo mah kasampurnaan wanoja
dunya téh aya di manéhna malah jeung ahératna
kawasna mah. Widadari surga meureun anu ku Pangeran teu kahaja ditempat di dunya pikeun pepeling ka
jalma anu arembungeun tuhu ka Mantenna. Sangkan daraek migawè hal-hal anu bisa mawa dirina ka sawarga, yen di
sawarga tèh rèa widadarina.
Almina tèh lulusan
sarjana kedokteran héwan di salah sahiji universitas
anu kamashur di ieu nagri. Lulus nyangking gelar drh. langsung
diangkat jadi pagawè di dinas peternakan provinsi. Tugasna ngontrol kaayaan peternakan di pakidulan provisina rukun gawè jeung pausahaan obat ternak. Ari ngantorna mah di
puseur dayeuh, ngan miangna ka kota tèh ukur dua poè Senèn jeung Jumaah minangka laporan kana hasil digawèna
salila tilu poè di tempat tugasna.
Isuk kénéh Almina geus singkil. Tumpak hartop beureum ati
anu satia marenganana. Sinarieun mangkatna rada nyubuh. Cenah
mah tempat
anu baris dideugdeugna kawilang lampar jeung mencil. Dirina nampa bèja aya panyakit anu narajang ingon-ingon di hiji kampung. Dina sapoè téh aya welasna hayam jeung èntog
anu paèh. Kitu ibar nu katampa ti
kantorna ngaliwatan telepon. Ceuk ti pusat, upama teu sagancangna
diungkulan, inggis panyakitnya sumebar kamamana. Nu dipikamelang mah tatalèpa ka jalma. Nu matak satutas nampa èta bèja tèh
Almina langsung ngadeugdeug ka tempat kajadian.
Sanajan
waruga wanoja campernik lir widadari, tapi ari ngajalankeun mobil mah teu éléh ku nu sok offroad. Da éta manéhna ogé teu teu béda ti offroad atuh. Cacakan jalan
pakampungan anu sawaréh ukur dibalay ku batu, ngajalankeun mobilna teu ieu leod kawas tutut. Ieu mah éstuning muru
waktu malar bisa sagancangna anjog ka tempat tujuan anu nenggang.
Sapanjang jalan tèh taya
nu maturan. Nyorangan lain bobohongan.
Keur dirina nyorangan tèh teu jadi soal cacakan bur-ber
kaditu-kadieu sugan aya ras ainggis ku bisi rémpan ku sugan. Ieu mah
éstuning
dijalanan kalayan ikhlas lillahita’ala. Nu majar pagawèan
anu ayeuna dilakonan téh itung-itung nyiar pangawèruh di lapangan. Babakti ka sasama. Meungkeut silaturahmi kaditu-kadieu. Tutulung kanu keur meunang
kasusah, boh nu baroga ternak boh ka warga di kampung-kampung. Enya ari kitu téa mah bet arang
langka pisan aya wanoja anu siga dirina. Teger dina nyandangan sagala pasualan. Kuat pisik kuat batin.
Sugan aya paribasa ngangluh atawa luhlah. Sagala pagawèan tèh estu dibawa enjoy
ceuk barudak ayeuna mah. Kitu anu katèmbong ku batur mah. Ku tatangga, ku
baraya. Ogè ku jalma-jalma nu kungsi amprok jeung dirina. Teu arapaleun anu
nyangkaruk dina batina mah.
Nya mangsa keur nyorangan kitu
dirina sakapeung dieuntreupan ku rasa anu sapapanjangna dibubuni. Omongan tadi peuting
anu kedal ti nu jadi indung tèh bet kadèngè deui. Dina hakèkatna èta kekecapan indungna tèh matak ngagenuk
dina tikoro. Sasatna mah anu ngedalkeun èta kalimah tèh indungna sorangan. Lain
si itu lain si èta anu geus aya kana welas urangna mun seug kongang pikeun
ngitung mah. Tapi ninggang èta omongan kedal ti indungna sorangan bet kawas nguniangkeun
dosa dina jero batinna.
“Hidep tèh
meureun moal salalawasna nyorangan, hiji mangsa mah kudu ngarundaykeun turunan.
Geus puguh atuh Ema tèh ukur boga hidep, bet asa cuang-cieung salila ieu tèh. Hayang diriung ku incu,”
kitu pokpokan.
Sedih majarkeun mun seug ras
inget ka lebah dinya. Ras deui ingètanana tèh ujug-ujug euntreup ka Radhit.
Hiji lalaki anu kungsi maling hatèna tujuh taun katukang. Lalaki anu
diwanohkeun ku Tineu batur sakampusna. Majar Radhit tèh lalaki mandiri, anak
jalma jugala anu nyaahan ka sasaha. Bukti naon anu dicaritakeun ku Tineu tèh.
Radhit mèmang hiji lalaki anu
mandiri. Cacakan kakarak umur dua puluh tilu taunan manèhna geus boga usaha
sorangan. Tepi ka sagala kaperluan dirina mah teu kungsi namprak ka nu jadi
kolot. Samalah leuwih ti èta manèhna bisa hirupna mandiri dina kaayaan bisa
disebut leuwih ti cukup. Teu hèsè nyumponan pangabutuh itu-ieu. Ku kamandirian èta hatè Almina
kairut ku Radhit. Pasualan pakaya mah ceuk dirina lain hiji hal anu utama.
Kolotna nya kitu tèa jalma
jugala tèh lain sesebutan. Kangaranan kepala pejabat di salah sahiji dinas teu
kakurangan itu ieu. Nu matak diwanohkeun ka dirina, ceuk Tineu, Radhit mah bisa
sababad. Bisa mapakan Almina. Ceuk Tineu ukur Radhit anu pantes meunangkeun dirina.
Kasèp tur beurat beunghar.
Anu katilu nu dicaritakeun ku
Tineu tèh ngabukti ogè. Radhit mah nyaahan. Sugan tèh nyaahan kumaha. Horèng
sakumaha nyaah ka dirina, anu dipikanyaah ku Radhit tèh cul-cel di ditu di
dieu. Tepi ka hiji mangsa mah Almina kungsi nampa telepon ti salah saurang
wanoja anu ujug-ujug kukulutus. Nyarèkan
dirina lak-lak dasar. Majarkeun dirina awèwè murahan, awèwè teu uni anu
ngarebut kabogoh batur. Anu karasa ku dirina, kekecapan anu murudul tina hapè tèh
bet kawas hinis anu nyebitan hatè. Saumur nyunyuhun hulu kakara harita dirina
aya anu nyacampah sarupa kitu.
Tatu anu merejih dina hatèna balukar kajadian samèmèhna tèh beuki
parna. Kekecapan Radhit jeung kekecapan awèwè dina telepon kawas anu dijieun
tina partikel-partikel anu saruwa,
pada-pada rungseb kana bayah.
“Mani teu total mikabogoh tèh.
Rèk sakadar ngobrol mah geus wè jeung tukang warung, bisa, bisa ngudud atuh,” pokna
harita.
Murel kadèngèna ku Mina mah.
Meureun bèda deui lamun èta omongan tèh kadèngèna ku nu sèjèn. Ku nu
nyarèkan dirina utamana. Radhit ngomong kitu tèh
satutas leungeunna dikèpèskeun sabab mimiti nyangkèh kana cangkèngna.
Ti saprak harita Mina teu kungsi daèk
deui manggihan Radhit. Samalah leuwih ti èta, saban aya lalaki anu ngadeukeutan,
manèhna kawas anu geugeumeueun.
Kungsi manèhna nyebutkeun teu hayang
deui hahadèan jeung lalaki. Rujit nu aya pokna tèh. Geuleuh ka nu ngaran lalaki
tèh. Mun seug pareng ngalanto ka hareupeun riungan barudak lalaki heug nu
diomongkeunana tèh nyabit-nyabit kana nu teu pararuguh, dirina geus pasti ngajauh
ti nu keur ngariung.
Teu sadayana pameget kitu,
anaking. Geuning bapa hidep mah sakitu nyaahna ka ibu. Ti keur hahadèan ogè
bapa hidep mah teu welèh adab.
Sopan santun jeung tatakrama tèh teu welèh
marengan dina tindak-tandukna,” omongan indungna tadi peuting kadèngè deui.
“Ulah salempang geulis, jodo
mah kumaha urangna. Mun urang pulas kayas, nya pijodoeunana ogè anu resep kanu kayas. Mun urang pulas hideung nya
nu bakal mihukum ka urang ogè jalma anu resep hihideungan,” indungna mindo
carita. Almina mah anu teu sakemèk-kemèk acan hayang mairan.
“Geulis, takdir Pangèran tèh aya dina kereteg hatè urang. Upama
urang boga pamikiran gorèng ka
lalaki, hartina urang geus mènta ka Pangèran
sangkan diwanohkeun ka lalaki-lalaki anu teu uni. Ibu mah lain manghanjakalkeun
ka hidep anu lalagasan waè, tapi
sakuduna hidep tèh aya anu nuluykeun mikanyaah. Satutas Apa ninggalkeun, nya
ukur Ibu meureun anu mikahaat tèh, upama Ibu geus nuturkeun Apa, nya rèk saha anu mihaat tur jadi batur pakumaha?”
Teu karasa sabot nyupir tèh dina pipi Almina aya
anu baseuh. Ngecalak kana lahunanana. Cipanon anu sapeuting ngeclak mangsa
dirina nyuuh kana dada indungna merebey deui. Biwir kawas anu beurat
piomongeun. Kekecapan duka teuing kamarana, sapeupeuting Almina ukur bisa
nyegruk cerik dina tangkeupan indungna. Harita gè hayangna mah nyegruk nyuuh dina stir. Ngan
inget perjalanan anu dijugjug masih jauh.
Pepedut mimiti peuray. Kaliarkeun saab panas.
Panon poè anu samèmèhna meletèk
geus nyaangan sabuana. Dipapagkeun sora manuk anu rècèt dina
dahan-dahan kai. Ciibun dina tungtung daun patingborèlak basa ngeclak kaoyagkeun suku manuk anu
pindah pangeunteupan. Kaèndahan
alam lir anu ngabagèakeun Almina anu ngambah ka pilemburan handapeun suku
gunung Cikuray.
Panglawungan
13, April 2017